خلاصه طرح تحقيقاتي بررسي علل و انگيزه هاي شهدا از جهاد و شهادت طلبي و حضور در جبهه هاي هشت سال دفاع مقدس به استناد وصاياي شهداي استان اردبيل

«امروز زنده نگه داشتن ياد شهدا كمتر از خود شهادت نيست»
مقام معظم رهبري
 بيان مسأ له :
امروز شهدا در كوي و برزن اين كشور مظهر «توانايي و دانايي» اند. شهيد انسان والايي است كه هنگام تصميم گيري برخوردار از تحليل و بصيرت است و عملش مبتني بر عرفان و ولايت . چنين شهيدي است كه راست قامت است و جاودانه در تاريخ مي ماند.
زمان هر چيز را كهنه مي كند اما خون شهيد و نامش را هرگز ، زيرا كه شهيد قلب تاريخ است و همچنانكه قلب به همه اندامهاي بدن خون و حيات ميرساند ، شهيد نيز در كالبدهاي مرده انسانهاي بيروح و افسرده غيرت ، حماسه ، نشاط و زندگي ميدهد.
ياد و خاطره شهدا ، فرصت طلبان و متجاوزان را به اين نكته متوجه ميسازدكه در صورت تجاوز به اقتدار و حاكميت ملي ، اين ملت با آموزه هاي مذهبي تاريخي و سياسي با استعانت از نام و ياد شهداي نهضت عاشورا هرگز از پاي نخواهد نشست، اينجاست كه مشخص مي شود تجليل عاشقانه از شهدا اگر با تدبير و معرفت همراه گردد ، بزرگترين عرصه شكوفايي اقتدار ملي و امنيت داخلي است و همواره ابهت ياد و خاطره شهداء اردوگاه دشمن را به لرزه مي افكند.
با توجه به دين عظيمي كه شهدا به گردن جامعه دارند و همه انسانهاي آزادمنش و بزرگوار خود را مديون آنان احساس ميكنند ، شايد بعد از سالها عبور از دوران جهاد و شهادت يكي از مهمترين كارها ، ايجاد ارتباط مستقيم نسل فعلي با مستندات مكتوب و وصاياي شهدا مي باشد كه از با ارزشترين ، مقدسترين و صادقترين سندهاي انقلاب اسلاميست. لذا اين تحقيق با استفاده مستقيم از وصاياي شهدا انجام پذيرفت.
 ضرورت و اهميت مسئله :
هشت سال دفاع مقدس موجب شد تا شهادت با همه زوايايش در اين سرزمين جلوه گر شود و خيل دليرمردان براي حفظ دين و آئين ناموس و سرزمين خويش از جان بگذرند كه حاصل آن سرافرازي و سربلندي ملت مسلمان ايران است.
نكته مهم آن است كه در طول نبردهايي كه در قرون اخير در اين سرزمين بوقوع پيوست همگي سرافكندگيها و زيانهاي عظيمي ببار آورد و اين اتفاقات بعنوان خاطره اي دردناك و غمبار در حافظه تاريخي ملت ايران باقي ماند.
اما در اين جنگ 8 ساله به يمن غيرت ، شكوه و شور ديني جوانان و غيورمردان اين سرزمين حتي وجبي از خاك ميهن در دست دشمن قرار نگرفت و دشمن مايوس و سرخورده مجبور به عقب نشيني و شكست گرديد ، از اينجاست كه اهميت كار دليرمردان جنگ و عظمت خون شهدا آشكار ميشود. گويي كه آنها با خون خويش گرداگرد اين سرزمين سدي استوار بنا كردند و خون درخشانشان وطن را حفظ كرد.
موقعيت استراتژيك و ژئوپلتيكي جمهوري اسلامي ايران در منطقه ، حالت نه جنگ نه صلح تهديدات مداوم به تهاجم نظامي ، وضعيتي خاص كه نياز به آمادگي كامل را مي طلبد، از طرفي كسانيكه آنها را با نام شهدا ياد مي كنيم ، شايد يكي از مهمترين كارها ، ايجاد ارتباط مستقيم نسل فعلي با مستندات مكتوب و وصاياي آن عزيزان باشد ، كه انشاء ا... به عنوان الگوي نسل هاي آتي جهت دفاع از كيان مملكت اسلامي سر مشق قرار گيرند.

 جمعيت مورد مطالعه(حجم نمونه) :
كليه شهداي دفاع مقدس استان اردبيل كه داراي وصيت نامه (به تعداد 744 مورد) مي باشند. (تعداد كل شهداي استان اردبيل 3280 نفر مي باشند.)

 روش گردآوري اطلاعات :
با مراجعه به منابع مستند (وصيت نامه شهدا) مشاهده و خواندن آن توسط پژوهشگر به سوالات پرسشنامه پاسخ داده شده است.

 روش گردآوري اطلاعات :
در اين تحقيق با استفاده از نرم افزار SPSS از روشهاي آماري توصيفي نظير طبقه بندي ، رسم جداول ، نمودار و تهيه درصدهاي فراواني استفاده شده است.
نتايج
با توجه به پژوهش بعمل آمده ، علل و انگيزه هاي حضور در جبهه ، دفاع از اسلام و عشق به حضرت امام (ره) با حدود 70% بيشترين انگيزه حضور در جبهه بوده است. رضاي خدا ، عشق به شهادت ، الگوگيري از آيات قرآن ، احساس تكليف ، عشق به امام حسين (ع) و الگوگيري از امام شهيدان حضرت ابا عبد ا... الحسين (ع) ، ادامه راه ساير شهدا و همرزمان و عشق به جهاد با بيش از 50% در رده هاي سوم تا هشتم قرار مي گيرد.الگوگيري از ائمه اطهار (ع) عدالتخواهي ، احساس تنفر از ظلم و ستم ، انتظار فرج و مهيا نمودن زمينه ظهور امام زمان (عج) ، غيرت و دفاع از وطن با 49 تا 5/31% ديگر علل بوده و انگيزه هاي ديگر آزادي راه كربلا ، حق بودن راه ضربه به صدام ، عشق به ديدار يار ، تسكين و آرامش خانواده شهدا و جانبازان ، آرامش ملت و در نهايت آزادي راه قدس از 19 تا 8/5% آخرين رتبه هاي علل و انگيزه هاي حضور شهدا در جبهه بوده است.نتايج پژوهش نشان مي دهد كه 8/68% از شهدا نسبت به شخص خاصي سفارش داشته اند كه 3/16% به پدر و مادر و خواهر و برادر خود سفارشاتي داشته اند. در خصوص سفارش خاص شهيد بيشترين درصد سفارش (1/73%) به اطاعت از امام (ره) و 65% به دفاع از اسلام ، 61% دفاع از انقلاب و 6/56% به ادامه راه ساير شهدا وصيت نموده اند. 3/85% از شهدا در وصاياي خود به اموال و دارائي خود اشاره ننموده اند. 7/14 درصد به نحوه تقسيم آن و بدهي و طلب خويش اشاره نموده بودند كه اكثريت آنها خواستار واريز اموال به حساب 100 حضرت امام و كميته امداد بوده اند. فقط 7/7% از شهدا درباره اداي فرايض خود وصيت نموده اند كه 3/2% به اداي نماز قضا و 4/2% به روزه قضا و 4/0درصد به هر دو اشاره نموده اند. 4/53% شهدا طلب حليت نموده اند كه بيشترين درصد 5/9% از پدر و مادر 4/7 درصد از خواهر و برادر ، 4% فقط از مادر و 2% فقط از پدر بود. درباره انتظار شهدا از ديگران و نحوه برخورد با شهادتشان بيشترين درصد يعني 1/16% خواستار صبر و 1/15% خواستار عدم گريه و زاري بوده اند.
7/84% از شهدا هيچ سفارشي در خصوص مراسم عزاداري خود نداشته و فقط 3/15% به آن اشاره نموده اند. در خصوص نحوه كفن و دفن و تشييع جنازه و محل دفن نيز 2/80% هيچ نظري نداشته و فقط 8/19% به آن اشاره كرده اند. در خصوص ديد و نگرش شهيد به مقوله شهادت 52% هيچ پيامي نداشته و از مجموع 6/46% كه در اين باره سفارش داشته اند ، اكثريت آنها (8/30%) عاشق شهادت بوده ، 3/9% به استقبال آن رفته و كمترين درصد يعني 3/0درصد با لفظ «گريزي نيست» از آن ياد نموده اند.
پيشنهادات
-تجليل و تكريم واقعي از شهدا و ايثارگران با معرفي علل و انگيزه هاي حضور آنان در صحنه هاي ايثار و شهادت
-برقراري امكان ارتباط نسل جوان با شهدا و امكان استفاده مستقيم مردم از وصايا ، سفارشها و دست نوشته هاي شهيد.
-از بايگاني خارج نمودن اين اسناد متبرك و در اختيار انديشمندان و علاقمندان و بالاخص نسل جوان قرار دادن آنها
-آشنا نمودن نسل حاضر و تسلهاي اينده با افكار و انديشه هاي والا و آرمانهاي شهدا
-لحاظ نمودن مطالبي مناسب و موثر در مقوله ايثار ، شهادت و جهاد و دفاع مقدس در كتب درسي مدارس.
-پيشنهاد افزودن واحدي اختياري در زمينه آرمانها و اهداف شهدا و تاريخ دفاع مقدس به واحدهاي عمومي دانشگاه و استفاده از وصايا شهدا در كتب درسي دانشگاه.
-معرفي الگوهاي شاخص ايثار و شهادت به مردم
-برگزاري همايش ها و كنگره هائي در جهت تبيين علت و انگيزه حضور رزمندگان و شهدا در جبهه هاي حق عليه باطل و تجليل از شهدا و ايثارگران
-استفاده از جملات برگزيده و موثر آنان در جاهاي مناسب در قالب پلاكارد ، تقويم و ...
-انجام كارهاي پژوهشي دقيق و هدفمند در كشور بر روي وصاياي شهدا
-نشر و تاليف كتب ، مقالات و آثار ارزشمند از وصايا و دست نوشته هاي شهدا
-استفاده از روشهاي جذاب و متنوع در برگزاري يادواره هاي شهدا
-جلوگيري از تكرار بيهوده و برخورد قشري ، شعاري و كليشه اي از سر رفع تكليف و گزارش دهي در مقوله ايثار و شهادت
-انتقال مناسب فرهنگ جهاد و شهادت به نسلهاي اينده و ترويج فرهنگ ايثار و شهادت در جامعه.
-تاكيد و توجه جدي بر حفظ روحيه شهادت طلبي و ايثارگري با تدوين راهكارهاي مناسب و استراتژي لازم
-به تصوير كشيدن ،تاليف ، شرح رشادتها ، زندگينامه و وصاياي شهداي هر شهر و روستا به تفكيك توسط مراكز استان و شهرستان.